Aşılama (İntrauterin İnseminasyon - IUI)

Aşılama, sperm hücrelerinin özel bir işlemle ayrıştırılarak yoğunlaştırılması ve ardından bir kateter yardımıyla doğrudan rahim içine yerleştirilmesi işlemidir. Spermin yumurtaya daha yakın bir yere bırakılması ile döllenme şansını artırmak ve böylece gebelik elde etmeyi sağlamak amacıyla yapılır.

Kimler İçin Uygundur?

• Hafif Erkek Kısırlığı: Sperm sayısı veya hareketliliği düşük olan erkekler.
• Kadının Servikal Problemleri: Servikal mukus problemleri veya rahim ağzında anormallikler.
• Açıklanamayan Kısırlık: Nedeni belirlenemeyen kısırlık durumları.
• İmmünolojik Kısırlık: Kadının bağışıklık sistemi spermlere karşı antikor üretiyorsa.
• Ovulasyon Problemleri: Düzenli ovulasyon sorunu yaşayan kadınlar.
• Tekrarlayan Düşükler: Bazı durumlarda tekrarlayan düşükler için de IUI önerilebilir.

Aşılama Aşamaları

1. Hazırlık ve Değerlendirme
2. Başlangıç Muayenesi: Kadının üreme sağlığı ve döngüsü değerlendirilir. Erkek partnerin sperm analizi yapılır.
3. Ovulasyon Takibi: Doğal veya ilaçla tetiklenen ovulasyonun doğru zamanda gerçekleştiği takip edilir.

Sperm Hazırlığı

1. Sperm Toplama: Erkekten mastürbasyon yoluyla sperm örneği alınır. Donör sperm kullanılması durumunda, donör spermi hazırlanır.
2. Laboratuvar İşlemi: Alınan sperm örneği laboratuvar ortamında yıkanır ve en hareketli, kaliteli sperm hücreleri ayrıştırılır.

İnseminasyon İşlemi

1. Zamanlama: Ovulasyonun gerçekleştiği dönem belirlenir ve inseminasyon bu dönemde yapılır.
2. Kateter Kullanımı: İnce bir kateter yardımıyla hazırlanmış sperm doğrudan rahim içine yerleştirilir.
3. İşlem Süresi: İşlem genellikle ağrısızdır ve birkaç dakika sürer.

Başarı Oranları ve Faktörler

1. Başarı Oranı: IUI'nin başarı oranı, kadının yaşı, kısırlık nedeni, kullanılan sperm kalitesi ve IUI işleminin yapıldığı döngü sayısına bağlı olarak değişir. Genellikle, başarı oranı %10-20 arasında değişir.
2. Faktörler: Başarıyı etkileyen faktörler arasında kadının yaşı, yumurtlama düzeni, sperm kalitesi ve rahim sağlığı yer alır.

Riskler ve Yan Etkiler

1. Çoklu Gebelik Riski: Özellikle ovulasyon indüksiyonu ilaçları kullanıldığında, ikiz veya daha fazla sayıda gebelik riski artabilir.
2. Enfeksiyon: İşlem sonrası nadiren enfeksiyon riski bulunur.
3. Hafif Kramp ve Kanama: İşlem sonrasında hafif kramplar ve minimal kanama olabilir.

Ek Bilgiler

1. İlaç Kullanımı: IUI genellikle ovulasyonu uyarmak için kullanılan ilaçlarla birlikte uygulanır. Klomifen sitrat, letrozol veya gonadotropinler gibi ilaçlar kullanılabilir.
2. Alternatif ve Ek Tedaviler: IUI, diğer kısırlık tedavileri (örneğin, tüp bebek - IVF) ile kombinasyon halinde de kullanılabilir. Tekrarlayan başarısız IUI denemeleri sonrası IVF düşünülebilir.
3. Yasal ve Etik Konular: Donör sperm kullanımı, belirli yasal ve etik düzenlemelere tabi olabilir. Hastaların bilgilendirilmesi ve onamlarının alınması önemlidir.

Aşılama (IUI), kısırlık tedavisinde kullanılan etkili bir yöntem olup, özellikle belirli hasta gruplarında başarı şansını artırabilir. İlgili tedavi sürecinin detaylı bir şekilde anlaşılması ve uygun hastaların doğru zamanlamayla tedavi edilmesi, başarı oranını artırmada kritik öneme sahiptir.